Policjant, podczas wykonywania zadań służbowych nie jest bezkarny. Gdy jego czynności naruszają lub łamią prawo, powinien się liczyć z konsekwencjami. Ścieżki do wyegzekwowania tego są różne. Należy zaznaczyć, że policjant nie może być sędzią we własnej sprawie, więc gdy policjant popełnia przestępstwo, trzeba zawiadomić prokuraturę. Inna, dodatkowa i często skuteczna droga to skarga do Biura Spraw Wewnętrznych Policji - telefoniczna, mailowa lub listowna.
Policjant może popełnić przewinienie dyscyplinarne. Instytucje przewinienia dyscyplinarnego reguluje ustawa o Policji. Przepisy art. 132 tejże ustawy stanowią, że naruszenie dyscypliny służbowej przez policjanta następuje, gdy czyn policjanta polega na zawinionym przekroczeniu uprawnień lub niewykonaniu obowiązków wynikających z przepisów prawa lub rozkazów i poleceń wydanych przez przełożonych.
Na uwagę zasługuje to, że czyn stanowiący przewinienie dyscyplinarne, wypełniający jednocześnie znamiona przestępstwa lub wykroczenia albo przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej niezależnie od odpowiedzialności karnej.
Policjant może również przekroczyć swoje uprawnienia lub nie dopełnić obowiązków służbowych. Choć przekroczenie uprawnień nie jest łatwe do wykazania to warto rozważyć złożenie stosownego zawiadomienia. Zgodnie z przepisem art. 231 § 1 Kodeksu Karnego, funkcjonariusz publiczny, który przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Z orzecznictwa wynika, że chodzi o działania, które nie należą do jego uprawnień lub nie mają uzasadnienia faktycznego lub prawnego albo są niezgodne z wymaganiami proceduralnymi. Niedopełnienie obowiązków zachodzi zaś wtedy, gdy funkcjonariusz publiczny nie podejmuje określonej czynności, mimo że był obowiązany to uczynić albo czyni to w sposób wadliwy. Jeśli z kolei chodzi o obowiązki policjanta, to najważniejszym, wynikającym z art. 1 ust. 2 pkt 1 ustawy o Policji, jest ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra. Funkcjonariusz ma też chronić bezpieczeństwo i porządek publiczny, w tym zapewniać spokój w miejscach publicznych oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji, w ruchu drogowym i na wodach przeznaczonych do powszechnego korzystania.
Mając na względzie treść uzasadnienia do wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 23 stycznia 2019 r. ustalenie, że funkcjonariusz publiczny przekroczył swoje uprawnienia wymaga nie tylko ustalenia, że dokonana przez niego czynność leży poza zakresem przyznanych mu uprawnień, ale również ustalenia, że pozostaje ona w formalnym lub merytorycznym związku z działalnością służbową tego funkcjonariusza. Z kolei Sąd Najwyższy wskazywał, że istotne znaczenie ma ustalenie zakresu i rodzaju (treści) uprawnień, które funkcjonariusz publiczny przekroczył, lub obowiązków, jakich nie dopełnił.
Nie bójmy się bronić swoich Praw. Na bezprawne działania Policjanta są sposoby. Po pierwsze, zgodnie z art. 15 ust. 7 ustawy o policji każdy obywatel ma prawo złożyć zażalenie na przeprowadzenie czynności przez funkcjonariusza publicznego do właściwego miejscowo prokuratora, a zgodnie z art. 304 § 1 Kodeksu postępowania karnego, każdy kto wie o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję.
Co więcej jeżeli działanie policjanta wzbudziło nasze wątpliwości, niezadowolenie można złożyć skargę. Tu podstawą rozpatrzenia jest Kodeks postępowania administracyjnego. Skargi mogą być składane ustnie w każdej jednostce organizacyjnej Policji w ustalonych dniach i godzinach. Przyjmujący zgłoszenie sporządza protokół, który podpisuje wnoszący skargę lub wniosek i przyjmujący zgłoszenie. W protokole zamieszcza się datę przyjęcia skargi lub wniosku, imię, nazwisko (nazwę) i adres zgłaszającego oraz zwięzły opis treści sprawy.
Kierownicy jednostek organizacyjnych Policji lub wyznaczeni przez nich zastępcy obowiązani są przyjmować obywateli w sprawach skarg i wniosków co najmniej raz w tygodniu. Informacja o dniach i godzinach przyjęć powinna być - jak wynika z informacji przekazywanych przez Komendę Główną Policji - wywieszona na widocznym miejscu w siedzibie jednostki.
Nasi adwokaci i radcy prawni w Warszawie reprezentują pokrzywdzonych w sprawach przeciwko policji. W przypadku pytań zapraszamy do naszej Kancelarii prawnej.