Wyłącznie poprzez sporządzenie testamentu można rozrządzić swoim majątkiem na wypadek śmierci. Jednocześnie należy wskazać, iż jednym testamentem można rozrządzić majątek jedynie jednego spadkodawcy. Spadkodawca może w każdej chwili odwołać zarówno cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia. Zarówno sporządzenie jak i odwołanie testamentu jest prawem każdego człowiek posiadającego pełną zdolność do czynności prawnych. Na uwagę zasługuje to, że nie można tego dokonać przez przedstawiciela.
Testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony:
1) w stanie wyłączającym świadomość albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli;
2) pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści;
3) pod wpływem groźby
- na nieważność testamentu, z tych przyczyn, nie można się powołać po upływie trzech lat od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat dziesięciu od otwarcia spadku.
Testament można odwołać poprzez:
1) sporządzenie nowego testamentu;
2) zniszczenie testamentu lub pozbawienie go cech ważności;
3) dokonania zmian w testamencie, z których wynika wola odwołania jego postanowień.
Sporządzenie nowego testamentu nie zaznaczając w nim, że poprzedni odwołuje, oznacza to, że ulegają odwołaniu jedynie te postanowienia testamentu, które nie można pogodzić z treścią nowego testamentu.
Testament należy tak wykładać aby oddać jak najpełniej wolę spadkodawcy, natomiast jeżeli testament można wykładać w dwojaki sposób, należy przyjąć taką wykładnię, która pozwala utrzymać postanowienia testamentu w mocy i nadać im rozsądną treść.
Testament może przybrać różne formy. Można wyróżnić testament holograficzny. Wówczas spadkodawca sporządzi testament, w całości pismem ręcznym, podpisze go i opatrzy datą. Z tym , że brak daty nie skutkuje nieważnością testamentu jeżeli, nie budzą wątpliwości: zdolność do sporządzenia testamentu, treść testamentu oraz stosunek do poprzedniego testamentu/ów. Następną formą testamentu jest testament sporządzony u notariusza, który co do zasady ciężko jest podważyć. Natomiast testament allograficzny można sporządzić w ten sposób, że spadkodawca, ustnie oświadczy ostatnią wolę w obecności dwóch świadków: wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Dla ważności tej formy testamentu winien być sporządzony protokół z tej czynności, który zostanie odczytany przed spadkodawcą i dwoma kolejnymi świadkami, który to zostanie podpisany przez: spadkodawcę, dwóch wyżej wymienionych urzędników słuchających ostatniej woli oraz przez 2 świadków będących przy odczytaniu protokołu. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy taką wzmiankę umieścić w protokole, ze wskazaniem przyczyny, wówczas testament w tej formie jest ważny. Zaznaczyć należy, że w tej formie (testament allograficzny) nie mogą sporządzić testamentu osoby głuche lub nieme. Istnieją również testamenty szczególne możliwe do sporządzenia, w wypadkach istnienia obawy rychłej śmierci spadkodawcy albo niemożliwości albo znacznego utrudnienia sporządzenia testamentu w zwykłej formie. W tej kategorii wyróżniamy testament ustny sporządzany w obecności, co najmniej trzech świadków, testament podróżny sporządzany na statku wodnym lub powietrznym albo wojskowy.
Na uwagę również zasługuje to, kto nie może bycia świadkiem testamentu. Zatem nie może być świadkiem przy sporządzaniu testamentu:
1) kto nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych;
2) niewidomy, głuchy lub niemy;
3) kto nie może czytać i pisać;
4) kto nie włada językiem, w którym spadkodawca sporządza testament;
5) skazany prawomocnie wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania.
Nie może być również świadkiem przy sporządzaniu testamentu osoba, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść. Nie mogą być świadkami: małżonek tej osoby, jej krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia oraz osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia. Jeżeli świadkiem była jedna z osób wymienionych wyżej, nieważne jest tylko postanowienie, które przysparza korzyści tej osobie, jej małżonkowi, krewnym lub powinowatym pierwszego lub drugiego stopnia albo osobie pozostającej z nią w stosunku przysposobienia. Jednakże gdy z treści testamentu lub z okoliczności wynika, że bez nieważnego postanowienia spadkodawca nie sporządziłby testamentu danej treści, nieważny jest cały testament. W wypadku wskazanych powyżej naruszeń testament jest nieważny.
Comments